آشنایی با اصطلاحات بیمه
حتما تا کنون برای شما پیش آمده است که هنگام پر کردن فرم های بیمه ، معنای برخی از آنها را متوجه نشوید. ما در این مطلب قصد داریم تا شما را با لغات و اصطلاحات بیمه آشنا کنیم ، با ما همراه باشید :
شخصی است که برای یک شرکت بیمه ، به فروش بیمه نامه اقدام می کند
تمام خطر
پوشش وسیع تری است که در بیمه اموال ارائه می شود و هر نوع زیان و صدمه ای راکه در بیمه نامه اولیه استثنا شده است نیز تحت پوشش قرار می دهد
کارگزار بیمه
شخصی است که طبق مقررات ، شرایط و مجوز فعالیت دلالی بیمه را دارد ومی تواند ضمن ارائه مشاوره به بیمه گذاران برای اخذ پوشش بیمه ای به هریک ازشرکت های بیمه مراجعه کند
ادعای خسارت
هنگامی که بیمه گذار یا ذی نفع براساس شرایط بیمه نامه در پی دریافت خسارت ازبیمه گر است به آن ادعای خسارت می گویند (در زبان فارسی ، مترادف "خسارت"به کار می رود
کارمزد
درصدی از حق بیمه است که شرکت بیمه در ازای فروش هر بیمه نامه به نماینده یا کارگزار می پردازد
اعتبار اسنادی
به موجب اعتبار اسنادی بانک متعهد می‌شود که به دستور و بحساب خریدار کالا پس از دریافت مدارک معین، وجه کالا را به فروشنده بپردازد.
الحاقیه
نوشته ای است که به بیمه نامه ضمیمه می شود و جزء جدایی ناپذیر آن به حساب می آید. در واقع ، تغییراتی که بعدا در بیمه نامه به وجود می آید، معمولا از طریق صدور الحاقیه انجام می پذیرد
قرارداد اتکایی مازاد خسارت
در این قرارداد چنانچه هر مورد خسارت از حد معینی تجاوز نماید بیمه‌گر اتکایی نسبت به مازاد حد معین متعهد است خسارات کمتر از حد مذکور به عهده بیمه‌گر واگذارنده است.
در بیمه آتش‌سوزی، آتش‌سوزی عبارت از آتشی است که یا از یک منبع حرارتی غیرقابل کنترل سرچشمه گر?ته و یا منبع حرارتی معین کنترل شده‌ای را ترک نموده و با نیروی حرارتی خود گسترش و توسعه یابد.
اصل جانشینی
به موجب این اصل بعد از جبران هر خسارت ، تمام حقوق قانونی که ممکن است به علت آن حادثه متوجه بیمه گذار شده باشد به بیمه گر منتقل می شود
بیمه نامه ای است که همزمان تعدادی از کارکنان یا کارگران یک سازمان را تحت پوشش قرار می دهد. این نوع بیمه معمولا در گروه های کارفرمایی و کارگری رایج است و کارفرما، کارگران را به میزان چند برابر حقوق آنان ، بیمه عمر به شرط فوت می کند
بیمه شده
فردی که با بیمه نامه تحت پوشش قرار گرفته است
اصل غرامت
به موجب اصل غرامت که بر بیمه‌های اشیاء و مسئولیت حاکم است خسارت پرداختی توسط بیمه‌گر حداکثر به میزان خسارت واقعی وارده به مورد بیمه در اثر وقوع خطر بیمه شده است. اصل غرامت مبتنی بر ملاحظات فنی، اخلاقی و رعایت نظم عمومی است. دریافت خسارت بیش از میزان واقعی بوسیله بیمه‌گذار یا ذینفع بیمه‌نامه علاوه بر آنکهه هدف قرارداد بیمه نیست بلکه موجب سودجویی نیز می‌گردد و از نظر اخلاقی و اجتماعی مذموم است. درواقع بادریافت خسارت اضافی وضع مالی بیمه‌گذار پس از وقوع حادثه بهتر از وضع او در زمان قبل از حادثه می‌شود و این امر می‌تواند علاوه بر آنکه انگیزه وی را در مراقبت از مورد بیمه و پیشگیری از وقوع حادثه کاهش دهد حتی موجب تشویق بیمه‌گذار به ایجاد خسارت عمدی نیز گردد. شایان توضیح اینکه اصل غرامت در بیمه‌های عمر و حادثه کاربرد ندارد.
اصل نفع بیمه‌ای
اصل نفع بیمه‌ای به طور خلاصه عبارت است از ذینفع بودن بیمه‌گذار در بقاء آنچه بیمه می‌نماید، به بیان دیگر بیمه‌گذار می‌بایست در صورتی که مورد بیمه در معرض خطر قرار گیرد. ضرر و زیان ببیند و از سالم ماندن آن نفع ببرد. صرف مالکیت بیمه‌گذار موجب نفع بیمه‌ای نمی‌گردد. بلکه داشتن نفع در عدم تحقق خطر شخص را دارای نفع بیمه‌ای می‌نماید. مثلاً مستأجر نسبت به عین مستأجره دارای نفع بیمه‌ای است و می‌تواند نسبت به انعقاد قرارداد بیمه اقدام نماید.
بیمه‌گر
بیمه‌گر شخصی است حقوقی که در مقابل دریا?ت حق‌بیمه از بیمه‌گذار تعهد جبران خسارت و یا پرداخت وجه معینی را در صورت وقوع حادثه به عهده می‌گیرد. در ماده 31 قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‌گری چنین آمده: عملیات بیمه در ایران به وسیله شرکت‌های سهامی عام ایرانی که کلیه سهام آنها با نام بوده و با رعایت قانون و طبق قانون تجارت به ثبت رسیده باشند انجام خواهد گرفت.
قراردادهای اتکایی غیرنسبی
در این قراردادها تقسیم تعهد براساس خسارت‌های احتمالی، اهمیت و تعداد آنها به عمل می‌آید مثل قراردادهای مازاد خسارت یا مازاد نسبت خسارت.
قراردادهای اتکایی نسبی
در قراردادهای اتکایی نسبی ملاک تقسیم تعهد بین بیمه‌گر واگذارنده و بیمه‌گر اتکایی سرمایه بیمه است مثل قراردادهای مشارکت و مازاد سرمایه، علت نسبی نامیدن قراردادهای فوق این است که تعهدات به نسبتی از سرمایه بیمه به بیمه‌گر اتکایی واگذار می‌شود.
اصل علیت یا سبب خسارت
بر طبق اصل علیت، می‌بایستی بین خطر بیمه شده و خسارت مورد ادعای بیمه‌گذار رابطه علت و معلولی باشد. یعنی خسارت ایجاد شده معلول خطر بیمه شده باشد. یعنی خسارت ایجاد شده معلول خطر بیمه شده باشد. زیرا بیمه‌گر جبران خسارت را به هر دلیل و علتی که باشد تعهد نمی‌نماید و نرخ حق بیمه را جهت علت و یا علل خاص محاسبه نموده است. برای مثال در صورتی که کارخانه‌ای در مقابل خطر آتش‌سوزی بیمه گردد و زلزله جزو خطرات بیمه شده نباشد، چنانچه زلزله موجب بروز حریق شود، بیمه‌گر تعهدی در جبران خسارت ناشی از حریق ندارد زیرا علت خسارت حریق زلزله است که جزء تعهدات بیمه‌گر نمی‌باشد.
منظور، مسؤولیت قانونی است که در قبال عمل ناخواسته صدمه زدن به دیگر افرادیا خسارت وارد آوردن به اموال آن ها برای شخص ایجاد می شود.
ارزیاب خسارت
شخصی که از طرف بیمه گذاران به مذاکره با بیمه گر درباره خسارت ادعا شده می پردازد
بیمه نامه مانده بدهکار
براساس این نوع بیمه نامه عمر، در مواردی که وام گیرنده قبل از پرداخت همه اقساط وام فوت کند، شرکت بیمه پرداخت بقیه اقساط را برعهده می گیرد
بیمه گذار
شخص یا سازمانی است که بیمه گر برای او بیمه نامه صادر می کند و معمولا منافع بیمه نامه به وی پرداخت می شود
حق بیمه
مبلغی است که بیمه گذار برای بیمه به بیمه گر پرداخت می کند
قرارداد اتکایی مشارکت
در این قرارداد بیمه‌گر اتکایی سهم ثابتی مثلاً 30 یا 50 درصد از مجموع بیمه‌نامه‌های صادره بیمه‌گر واگذارنده را در طول مدت معینی به عهده می‌گیرد.
بیمه اتکایی
بیمه اتکایی پوششی است که شرکت های بیمه می توانند با خرید آن ، همدیگر را درقبال خسارت های بزرگ حمایت کنند
قرارداد اتکایی مازاد نسبت خسارت
در این قرارداد که مازاد زیان نیز نامیده می‌شود بیمه‌گر اتکایی متعهد است اگر نسبت کل خسارت به کل حق بیمه از حدی مثلاً 60 درصد تجاوز کرد مازاد آنرا بپردازد. هرگاه نسبت خسارت به این حد نرسد بیمه‌گر واگذارنده خود متحمل آن می‌شود.
قرارداد اتکایی مازاد نسبت خسارت
در این قرارداد که مازاد زیان نیز نامیده می‌شود بیمه‌گر اتکایی متعهد است اگر نسبت کل خسارت به کل حق بیمه از حدی مثلاً 60 درصد تجاوز کرد مازاد آنرا بپردازد. هرگاه نسبت خسارت به این حد نرسد بیمه‌گر واگذارنده خود متحمل آن می‌شود.
اصل جانشینی
در مواقعی که در حادثه‌ای مسئول ایجاد خسارت مشخص باشد زیان دیده حق دارد که خسارت خود را از مسئول حادثه مطالبه نماید. در صورت جبران خسارت توسط بیمه‌گر بدیهی است به موجب اصل غرامت بیمه‌گذار نمی‌تواند از مسئول ایجاد حادثه نیز خسارت دریافت دارد والا موجب نفع و استفاده وی می‌شود. به این جهت در قراردادهای بیمه اشیاء و درمان قید می‌شود در مواردی که حادثه مسئول مشخصی دارد، خسارت توسط بیمه‌گر جبران شود و سپس بیمه‌گر از حقی که بیمه‌گذار در مقابل مسئول حادثه دارد استفاده نماید، بنابراین با پرداخت خسارت توسط بیمه‌گر، حقوق بیمه‌گذار درمقابل مسئول خسارت به بیمه‌گر واگذار می‌گردد و بیمه‌گر می‌تواند اقدامات لازم را جهت وصول مبلغ خسارت از مسئول حادثه به عمل آورد. قلمرو اجرای اصل جانشینی در بیمه‌های اشیاء و درمان است. بنابراین اصل جانشینی در بیمه‌های عمر، حادثه جسمانی و مسئولیت کاربرد ندارد.
قرارداد اتکایی مازاد سرمایه
در این قرارداد بیمه‌گر اتکایی در بیمه‌های کوچک سهمی ندارد. بیمه‌های تا حد معین به عهده بیمه‌گر واگذارنده است. بیمه‌گر اتکایی چنانچه سرمایه بیمه‌ای بیش از حد معین باشد برای مازاد حد مذکور متعهد خواهد بود.
ارزش بازخرید
در بیمه‌نامه‌های عمر که دارای ذخیره ریاضی می‌باشند (مثل بیمه‌های مختلط پس‌انداز و تمام عمر) چنانچه بیمه‌گذار پس از پرداخت مدتی حق بیمه (مثلاً حداقل شش ماه) مایل به ادامه قرارداد نباشد می‌تواند تقاضای بازخرید بیمه‌نامه را نماید و مبلغی در حدود ذخیره ریاضی دریافت کند. اصولاً حق بازخرید بیمه‌نامه عمر با بیمه‌گذار است. ولی چنانچه بیمه‌گذار از محل بیمه‌نامه عمر خود وام دریافت نموده باشد و اقساط خود را به بیمه‌گر پرداخت ننماید، بیمه‌گر می‌تواند راسا بیمه‌نامه را بازخرید و کل وام و سود متعلقه را از محل ارزش بازخرید برداشت نماید.
شخصی غیر از بیمه گذار و بیمه گر است که در یک حادثه تحت پوشش بیمه خسارت می بیند
اصل حد اعلای حسن نیت
عقد بیمه مبتنی بر حسن نیت طرفین عقد یعنی بیمه‌گذار و بیمه‌گر است. در عقد بیمه حسن نیت دارای اهمیت زیادی است که می‌بایست در کلیه مراحل اعتبار عقد بیمه و حتی قبل از صدور بیمه‌نامه نیز رعایت گردد. با توجه به اصل حسن نیت بیمه‌گذار می‌بایستی هنگام صدور بیمه‌نامه کلیه اطلاعاتی را که از مورد بیمه دارد و به درستی و با حسن نیت کامل به بیمه‌گر اعلام نماید. در صورت تشدید خطر حین مدت اعتبار بیمه‌نامه نیز بیمه‌گذار بایستی مراتب را به اطلاع بیمه‌گر برساند همچنین هنگام وقوع خسارت بیمه‌گذار موظ? است با حسن نیت کامل کلیه اطلاعات لازم برای رسیدگی خسارت را در اختیار بیمه‌گر قرار دهد.
طرفین قرارداد بیمه
طرفین قرارداد بیمه عبارتند از:
1- بیمه‌گذار که خریدار بیمه‌است
2- بیمه‌گر که فروشنده بیمه است ، یعنی همان‌شرکت بیمه
بیمه گر
بیمه‌گر شخصی است حقوقی که در مقابل دریافت حق‌بیمه از بیمه‌گذار تعهد جبران خسارت و یا پرداخت وجه معینی را در صورت وقوع حادثه به عهده می‌گیرد. در ماده 31 قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‌گری چنین آمده: عملیات بیمه در ایران به وسیله شرکت‌های سهامی عام ایرانی که کلیه سهام آنها با نام بوده و با رعایت قانون و طبق قانون تجارت به ثبت رسیده باشند انجام خواهد گرفت
وظایف بیمه‌گذار چیست ؟
دادن‌اطلاعات دقیق‌در پیشنهاد بیمه تا بیمه‌گر بتواند حق بیمه صحیح را تعیین‌کند
پرداخت به موقع حق بیمه
حفاظت از موردبیمه درحد متعارف بدون توجه به وجودبیمه
اعلام‌تشدید خطر (اگر مورد بیمه براثر عمل‌بیمه‌گذار یا عمل‌شخص ثالث تشدید شود مراتب باید به‌اطلاع بیمه‌گر برسدو با صدور الحاقیه تأیید شود)
اعلام بهنگام وقوع‌حادثه‌ای که منجر به خسارت مورد تعهد بیمه‌گر است